Dubbelganger Frans Bakker (1909-2003): maker van prachtige portretten in pastel
Constantijn Bakker, mei 2024.
We kennen geen portretten van Frans Bakker (1871-1944) en we hebben ook nog nooit pastels van hem gezien. Dit jaar zijn er echter drie portretten in pastel van Frans Bakker op de veiling gekomen. Maart 2024 bijvoorbeeld, kwam in Brugge een Indonesische vrouw met kind op de veiling:
Op 25 mei 2024 zullen – wederom in Brugge – twee portretten worden geveild, dit keer een meisjeskopje en profile en het portret van een jongeman:
Interessant – dachten we – dat Frans Bakker, die we kennen als een sterk impressionistische en snel werkende schilder, ook minutieus gemaakte portretten in pastel kan maken. Toch hadden we enige argwaan omdat de signatuur op deze werken niet – zoals gebruikelijk – ‘Frans Bakker’ was, maar ‘Fr. Bakker’. Aan de andere kant leek er niks aan de hand te zijn want in Indonesië werd de vrouw met kind gemaakt rond 1927: de tijd dat Frans Bakker zeer productief was in dat land.
Kort geleden kwam de aap uit de mouw: Wilma van Giersbergen ontdekte dat er een tweede Frans Bakker heeft bestaan, een talentvolle Belg, die de maker van de zojuist genoemde pastel-portretten moet zijn geweest en die signeerde met ‘Fr. Bakker’. Deze Belgische Frans Bakker werd in 1909 geboren in Brussel en overleed in De Haan (België) op 20 januari 2003. In 1992 deed hij mee aan een expositie in Brugge, vgl. https://leenenhans.blogspot.com/2014/10/nieuwe-aanwinsten.html. Hij wordt kort genoemd in het kunsttijdschrift ‘Vlaanderen’, 2000, jaargang 49, p. 208 (onder: ‘andere schilders’), op internet beschikbaar onder: https://www.dbnl.org/tekst/_vla016200001_01/_vla016200001_01_0042.php.
Vanaf 1949 vestigde de Vlaamse Bakker zich in het kustplaatsje De Haan, waar hij zich ging toeleggen op het schilderen van ‘marines‘ (schepen op zee). Daarnaast was hij werkzaam als restaurateur van schilderijen. Op internet hebben we naast portretten in pastel, ook enkele landschappen en stillevens van deze meester ontdekt (onderwerpen die ook geliefd waren bij de Nederlandse Frans Bakker).
Beide Bakkers konden goed schilderen, maar we moeten wel proberen ze uit elkaar te houden. Ze hebben niks met elkaar te maken en hebben elkaar – vrijwel zeker – niet gekend. Het onderzoek naar de Belgische Bakker zal worden voortgezet omdat het belangrijk is de karakteristieken van zijn werk goed te kunnen vergelijken met die van de Nederlandse Bakker.
Dit artikel kon slechts tot stand komen dankzij Wilma van Giersbergen en het Gemeentearchief van De Haan.